Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çiftçi A., Pérez Francesch J. L.
TÜBİTAK Projesi, 2022 - 2023
Bölgelerinde başat konumda olan bölgeselci partileri ayrılıkçı pozisyonlar benimsemeye iten etmenler nelerdir? Geçtiğimiz on yıl içinde, iki Batı Avrupa demokrasisinde bağımsızlık yönünde referandumlar gerçekleşmesi, bu soruyu siyasal partiler ve milliyetçilik çalışmalarında güncel ve önemli bir başlık haline getirdi. Katalonya ve İskoçya’da düzenlenen bağımsızlık referandumları ayrılıkçılık yönünde en somut girişimleri oluştururken, Avrupa ölçeğinde daha fazla bölgesel özerklik isteyen veya siyasal bağımsızlık talep eden siyasal partiler güçleniyor ve sayıları artıyor. Temel hedefi “bir tür özyönetimi” sağlamak, korumak veya genişletmek olarak tanımlanan bölgeselci partiler, yalnızca merkez-çevre ekseninde değil sosyo-ekonomik ve diğer alanları kapsayan çok boyutlu bir politika alanında siyasal strateji üretmekte ve dahası, bu partilerin merkez-çevre eksenindeki stratejileri de zaman içerisinde özerklik savunusundan ayrılıkçılığa veya tam tersi yönde değişebilmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmada, Katalonya’da Katalan milliyetçiliğinin hâkim partisi Katalonya’nın Demokratik Yönelimi’nin (Convergència Democràtica de Catalunya – CDC) siyasal stratejisinin incelenmesi önerilmektedir. Katalan bölgesel yönetiminin 1980’de kurulmasından itibaren 23 sene boyunca aralıksız biçimde bölgesel yönetimde olan ve 2010’dan itibaren yeniden bölgesel yönetime gelen CDC’nin bölgesel özerklik yanlısı stratejisinden koparak ayrılıkçılığa yönelmesi sorunsallaştırılmaktadır.
Siyasal partiler literatürü içerisinde bölgeselci partilerin politik stratejilerinin çalışılması görece yeni bir alana tekabül etmektedir. Bu çalışmanın mevcut literatüre üç yönden katkı sunması hedeflenmektedir. İlk olarak, bu araştırmada, ayrılıkçılığın ve onun temsilcisi siyasi partilerin durağan bir veri olarak alınmasının ötesine geçilerek kendileri sorunsallaştırılmakta ve ayrılıkçılığın heterojen niteliği vurgulanmaktadır. Ayrılıkçılık kendi heterojenliği içinde analiz edilmeli ve parti ittifaklarına ve rekabetlerine yakından bakılmalıdır. Ayrılıkçılığın bu heterojen niteliği ikinci bir müdahaleyi gerekli kılmaktadır: Toplumsal sınıf ve ayrılıkçılık ilişkisinin incelenmesi. Parti stratejilerinin, ittifaklarının ve rekabetinin analizi için ayrılıkçılık içindeki sınıflar arası ittifakların ve çatışmaların irdelenmesi kaçınılmazdır. Bu yaklaşım, özellikle 2008 küresel ekonomik kriziyle birlikte daha yaşamsal bir nitelik kazanmıştır. Küresel ekonomik kriz, siyasal alanda sınıfsal çatışma eksenini yeniden belirgin hale getirmiş, geleneksel ana akım partilerin seçmenler tarafından sorgulanmaya ve oy desteklerini yitirmeye başlamışını tetiklemiş, bölgeselci partiler arasındaki rekabeti artırmış, bölgesel ve merkezi hükümetler arasındaki uyuşmazlıkları şiddetlendirmiştir. Bu gelişmeler, merkezi ve bölgesel hükümetler arasındaki ilişkilerin, ihtilafların bölgeselci partilerin stratejileri üzerindeki etkisine daha yakından bakmayı gerektirmektedir. İfade edilen bu başlıklar, Katalonya’ya ve Katalan milliyetçiliğinin ana akım partisi CDC’ye odaklanarak ele alınacaktır.
Bu araştırmada nitel araştırma yöntemleri kullanılacak, arşiv ve saha çalışmaları yapılacaktır. Katalonya’da önce “karar verme hakkı” daha sonra ise bağımsızlık talebiyle gerçekleşen toplumsal hareketler, 2008’de ortaya çıkan Büyük Resesyon ve İspanya’ya yansımaları, İspanya merkezi hükümetleri ve kurumlarıyla Katalan bölgesel hükümetleri arasındaki ilişkilerin evrimi, Katolonya’daki siyasal partiler arası rekabet ve ittifaklar ve nihayet CDC’nin kendi iç dinamikleri gibi değişkenlerin ve/veya kritik noktalar süreç izleme yöntemiyle analiz edilecektir. Bunun için ikincil literatürün ve gazete taramasının yanı sıra CDC arşivinde tarama gerçekleştirilecektir. İkinci olarak, yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat yöntemiyle farklı düzeyde CDC üyeleriyle ve bölgede faaliyet yürüten diğer siyasal parti ve sivil toplum kuruluşu temsilcileriyle görüşülecektir. Aynı zamanda, CDC’nin toplantılarını, etkinliklerini takip etmek gibi etnografik gözlemlere başvurulacaktır.