Gıdanın Değişen Coğrafyaları ve Özneleri: Kırsalsızlaşan Türkiye’de Gıda Sorununu Düşünmek


Yıldızcan C.

FISCAOECONOMIA, cilt.7, ss.94-119, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.25295/fsecon.1341593
  • Dergi Adı: FISCAOECONOMIA
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.94-119
  • Galatasaray Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma 1990’lı yıllardan sonra gündeme yerleşen ekolojik krizin belirlediği çoklu krizin düğüm noktasında durduğunu söyleyebileceğimiz tarım gıda alanındaki dönüşüme odaklanmaktadır. Türkiye özelinde bu dönüşümü tartışan makale, günümüz dünyasında tarım ve gıda sorununun kaynağında yalnızca tarımsızlaşma (deagrarianisation) ya da tarımın kapitalistleşmesinin bulunmadığını iddia ediyor. Her ne kadar bunlardan tamamen ayrı görülemeyecek olsa da köylüsüzleşme (de-peasantisation) ve kırsalsızlaşma (de-ruralisation) eğilimlerinin giderek tarım sorunun yerini aldığı iddiasını tartışmayı amaçlıyor. Bu bağlamda kentler, giderek kırsal alanlarını ve tarımsal üretim kapasitelerini kaybederken öte yandan agro ekoloji çerçevesinde gelişen yeni üretim biçimlerine ve kentsel gıda alanında ortaya çıkan alternatif gıda ilişkilerine sahne oluyor. Makale bu karşı hareketi ve onların daha ekolojik bir topluma doğru değişimi örgütleme kapasitelerini sorguluyor. Dolayısıyla, bu makalede kırsalsızlaşan kentlerde gıda sorununun, ekolojik krizin güncel bir görünümünü ortaya koymasının yanı sıra, insan dışı doğa ile tahakküm ve sömürüye dayanmayan yeni ve farklı türde ilişkilenme arayışının da ana mecralarından biri haline geldiği iddiası tartışmaya açılıyor. 

This article focuses on the transformation in the field of agri-food, arguably standing at the nodal point of the multiple crises determined by the ecological crisis that has been on the agenda since the 1990s. Discussing this transformation in the particular case of Turkey, the article argues that the current food problem is not merely rooted in de-agrarianisation or the capitalist transformation of agriculture. Although it cannot be seen completely separate from these, the paper aims to discuss the claim that de-peasantisation and de-ruralisation tendencies gradually supersede the agrarian question. In this context, cities are gradually losing their rural areas and agricultural production capacities while new forms of production are emerging through agroecology and alternative food relations within the urban food space. The article questions these counter-movements and their capacity to organise a change towards a more ecological society. Therefore, the paper argues that the food crises in de-ruralised cities have become not only a contemporary manifestation of the ecological crisis but also one of the main paths for searching for new and different relations with non-human nature which do not rely on domination and exploitation.