Bu makale modern toplumlarda toplumsal cinsiyet ilişkilerininkapitalist üretim biçimi ile bağı üzerine odaklanan ve Marksistsiyasal iktisat eleştirisini benimseyen sosyalist-feministliteratürün teorik açılımlarını incelemektedir. Kapitalizm ilepartiyarka arasındaki nedensellik ilişkisini toplumsal yenidenüretim teorisi (TYT) çerçevesinde değerlendiren bu literatüryalnızca kadın hareketi için kayda değer bir katkı sunmaklakalmaz, aynı zamanda kapitalizmin nasıl işlediğine dair deverimli tartışmalara kapı açar. Bu doğrultuda, makaleöncelikle TYT literatürüne zemin hazırlayan ve kapitalizmlepatriyarka arasındaki bağı inceleyen 1970’lerdeki çalışmalarıgözden geçirmektedir. Daha sonrasında, bu öncü literatürdekiaçmazlar karşısında benimsenen farklı TYT yaklaşımlarını,bunların öne sürdükleri ideolojinin göreli özerkliği, üretimbiçimlerinin eklemlenmesi ve kapitalist üretim ile yenidenüretimin birliği mefhumları üzerinden, tematik bir şekildeincelemektedir. Nihayet TYT yaklaşımlarının kendi sınırlarınıve açmazlarını tarihsel materyalist perspektiften eleştiren birtartışmayla sonlandırılmaktadır.
This article examines the theoretical insights developed on the basis of Marxian critique of political economy by SocialistFeminist literature that focuses on the connection between gender relations and capitalist mode of production. This literature, which understands the causality relation between capitalism and women’s oppression within the framework of social reproduction theory, does not only provide a significant contribution to the women’s movement but also provokes fruitful discussions on the actual workings of capitalism. In order to appreciate the importance of this contribution, the article first reviews the preliminary attempts of the 1970s that focus on the connection between capitalism and patriarchy; it then goes on to examine, in a thematic way, the different approaches in social reproduction theory, adopted as response to impasses in this early literature, through notions of relative autonomy of ideology, articulation of modes of production, and unity of capitalist production and reproduction; and finally, it concludes with a critical discussion of the limits and impasses of social reproduction theories from a historicalmaterialist perspective.
