İLİM VE EDEBİYAT ESERLERİNİN SİNEMAYA UYARLANMASINDA ESERE SADAKAT


BİLGİN F. Y.

Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, cilt.40, sa.3, ss.575-605, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 40 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Academic Search Premier, HeinOnline-Law Journal Library, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.575-605
  • Galatasaray Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İlim ve edebiyat eserlerinin sinemaya uyarlanması yazarı ile film yapımcısı arasında sorunlara yol açmaktadır. Bu ilişkide her ne kadar yazarı ve film yapımcısı ön planda olsa da esasen filmin eser sahipleri olan yönetmen, senaryo yazarı, diyalog yazarı gibi önemli aktörler de bulunmaktadır. Ancak film yapımcısının konumu göz önünde bulundurulduğunda, film yapımcısının sinema eserinin sahiplerinin fiil ve hareketlerinden de sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Eser sahibi, aslına sadık bir sinema eserinin meydana getirilmesini isterken, film yapımcısı sinema seyircisine hitap eden bir filmin meydana getirilmesini, sinema eserinin sahipleri de yaratma özgürlüğü kapsamında, kendi hususiyetini taşıyan bir sinema eseri meydana getirmek istemektedir. Taraflar arasındaki uyuşmazlıkların önlenmesi için, yapımcı ile ilim ve edebiyat eseri sahibi arasında, işleme hakkının ne şekilde kullanılacağına ilişkin sözleşmesinin yapılması ve hangi değişikliklerin yapılabileceğinin açık bir şekilde belirtilmesi uygun olur. Eser sahibi, esere sadakat kapsamında, ilim ve edebiyat eserindeki olay örgüsünün, karakterlerinin, eserin temel düşünce ve hissiyatının değiştirilmesi konusunda açık izin vermediyse, bunların değiştirilmesi manevi hakların ihlalidir.
The adaptation of novels to cinema causes problems between the novelist and the film producer. Although the novelist and the film producer are at the forefront in this relationship, there are also important actors such as the director, script writer, dialogue writer, who are essentially the authors of the film. However, considering the position of the film producer, it is accepted that the film producer is also responsible for the acts and actions of the authors of the cinematographic work. While the author wants that the movie is faithful to the book, the film producer wants to create a film that attracts the attention of the cinema audience, and the owners of the cinematographic work want to create a cinema work that bears their own characteristics within the scope of freedom of creation. In order to prevent disputes between the parties, a detailed assignment agreement must be concluded between the producer and the author of the novel, and the author of the novel must clearly specify the changes to be permitted by the author. Changes made without the author’s authorisation will violate the right to make changes to the work. If the author has not given explicit permission to change the plot, characters, basic thoughts and feelings of the book within the scope of loyalty to the work, changing them is a violation of moral rights.