Akademik Veri Yönetim Sistemi
Hitit güvenlik kongresi, Çorum, Türkiye, 12 - 14 Aralık 2024, ss.294
Türk-Rus rekabeti, uluslararası ilişkilerdeki uzun vadeli rekabetçi etkileşimleri ve bu
etkileşimlerin stratejik, ekonomik ve siyasi yönlerini ele alan Süregiden Rekabetler
Teorisi (Enduring Rivalries) çerçevesinde önemli örnekler arasında yer almaktadır. Teori,
özü itibariyle devletler arasındaki uzun süreli, tekrarlanan ve yoğun rekabetçi ilişkilerin
evriminde etkili olan temel değişkenleri; tarihsel düşmanlıklar, ideolojik farklılıklar,
stratejik çıkar çatışmaları, karşılıklı güvensizlik, askeri güç dengeleri ve dış aktörlerin
etkisi olarak tanımlar. Teori çerçevesinde ortaya konulan temel değişkenler açısından
incelendiğinde, Türk-Rus rekabeti, dönemsel gerginlikler ve bölgesel çatışmalarla
kendini gösterse de, aynı zamanda enerji ve ticaret gibi alanlarda işbirliği ve karşılıklı
bağımlılıkla da şekillenmektedir. Bağlamda Türk-Rus ilişkileri, tarihsel olarak stratejik
çıkar çatışmaları, ideolojik farklılıklar ve zaman zaman pragmatizmle şekillenen
karmaşık bir yapıya sahiptir. İki ülke arasında ortaya çıkan rekabet her zaman çatışmaya
yol açmamaktadır. Aksine, belirli dönemlerde iki ülke arasındaki işbirliği ve karşılıklı
bağımlılığın şekillenmesinde temel gerekçeler arasında yer almaktadır. Türk dış
politikasının son yıllarda Rusya ile daha yakın ilişkiler kurmaya odaklanması, aynı
zamanda NATO üyeliği ve Batı ile olan bağlarını sürdürme çabaları, bu rekabetin
karmaşık boyutlarını özetler niteliktedir. Bu bağlamda, Türkiye-Rusya ilişkilerindeki
dönemsel yumuşama ve tırmanmaların, her iki ülkenin ulusal stratejilerinin ve küresel
güç dengelerinin ışığında nasıl şekillendiğini inceleyen çalışma, dönemsel olarak
kullanılan diplomatik araçlar, ekonomik stratejiler ve askeri çatışmaların rekabetin
dinamiklerini nasıl etkilediğine ve bu rekabetin bölgesel ve küresel düzeydeki
sonuçlarına odaklanmaktadır. Devletlerin ne zaman ve nasıl çatışmaya girdiklerini, ne
zaman ittifaklar kurduğunu veya ne zaman çözüm aradığını tarihsel süreçte öne çıkan
önemli ikili rekabetler üzerinden açıklamaya çalışan bu yaklaşım çerçevesinde, Türk-Rus
ilişkilerinin geleceğine dair bir perspektif sunulması hedeflenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Rekabet, Türk-Rus ilişkileri , İşbirliği ,Çatışma