Akademik Veri Yönetim Sistemi
Stratejik İletişim Yönetimi Konferansları (GSUSTRAT)-VII “Teknoloji Ve Siyasal İletişim: Yeni Eğilimler Ve Stratejiler, İstanbul, Türkiye, 14 Mart 2025, ss.1-2
Bu çalışma, TikTok’un siyasi ikna aracı olarak kullanımını ve beraberinde getirdiği yeni iletişim pratiklerini, Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) resmi TikTok hesabı üzerinden incelemeyi amaçlamaktadır. 2017 yılında bir eğlence platformu olarak ortaya çıkan TikTok, mizahi, yaratıcı ve görsel dili ile yapay zekâ temelli algoritmasının sunduğu hızlı ve etkili etkileşim mekanizmaları sayesinde yeni nesil bir siyasi ikna aracı olarak konumlanmaktadır (Vijay & Gekker, 2021; Ooi, 2022; Cervi, 2023; Meriç & Çakıcı, 2024). Araştırma temelde TKP’nin TikTok platformunu siyasal iletişim aracı olarak kullanımını sorgulamaktadır. Bu kapsamda alt araştırma soruları şu şekildedir: (1) TKP’nin TikTok’taki videoları ağırlıklı olarak hangi temel konulara odaklanmaktadır? (2) TKP’nin TikTok hesabında öne çıkan video türleri nelerdir ve bu videolar hangi duygusal tonları yansıtmaktadır? (3) TKP’nin TikTok videolarında hangi aktörler/temsilciler ön plana çıkmaktadır? (4) TKP’nin TikTok paylaşımları etkileşim göstergeleri açısından nasıl bir iletişim yapısı sergilemektedir? Araştırmanın örneklemi, TKP’nin 25 Kasım 2022 tarihinde @tkpnin.sesi kullanıcı adıyla açtığı resmi TikTok hesabı üzerinden, 25 Kasım 2022 ile 11 Eylül 2024 tarihleri arasında yayınlanan toplam 193 video paylaşımından oluşmaktadır. Görsel-işitsel verilerin sistematik analiz edilebilmesi amacıyla, nitel ve nicel veri toplama yöntemlerini sentezleyen bir içerik analizi yöntemi uygulanmıştır. Kodlama şeması, videoların fonksiyonları (bilgilendirme ve eyleme geçirme), temaları, format özellikleri (uzunluk, altyazı, açıklama, dil, müzik ve hashtag kullanımı), türleri (sözlü konuşma, belgesel, animasyonlu bilgilendirme grafiği, haber, resimli slayt gösterisi ve oyunculuk), duygusal tonu (umut/teşvik, alarm/endişe, nötr duygu, empati ve mizah değişenlerini içermektedir. Ayrıca, videolarda yer alan sözcü kullanımı, etkileşim metrikleri (görüntüleme, beğeni, yorum ve kaydetme), karakterlerin cinsiyeti (kadın ve erkek) ve yaş grupları (çocuk, genç, yetişkin) analiz edilmiştir. Bu kriterler, daha önceki çalışmaların bulguları ve yöntemlerinden (Lovejoy & Saxton, 2012; Wang & Ji, 2015; Li & Xie, 2020; Li vd., 2021; Çakıcı & Meriç, 2024, Meriç & Çakıcı, 2024; McDonnell vd., 2024) yararlanılarak oluşturulan kodlama şeması ile belirlenmiştir. Kodlama işleminin güvenilirliğini artırmak amacıyla, öncelikle iki bağımsız değerlendirme alınmış, ardından üçüncü bir araştırmacı tarafından rastgele seçilen içeriklerin kodlaması gerçekleştirilmiştir. Bağımsız kodlamalar arasında %84 oranında uyum sağlanmış; ortaya çıkan farklılıklar tartışılarak nihai kodlama kararları belirlenmiştir (Miles & Huberman, 1994; Patton, 2002, Gheyle & Jacobs, 2016). Bu çalışma, TKP’nin TikTok platformundaki iletişim stratejilerini inceleyerek, siyasi partilerin yeni medya araçlarını kullanımını ve dijital platformlarda görünürlük sağlama pratiklerini değerlendirmektedir. Bulgular, TKP’nin TikTok’u yalnızca bir siyasi propaganda aracı olarak değil, aynı zamanda toplumsal sorunları gündeme getiren, farkındalık yaratmayı hedefleyen ve etkileşim temelli bir dijital iletişim platformu olarak kullandığını göstermektedir. Çalışmada analiz edilen 193 videonun tematik dağılımı incelendiğinde, içeriklerin büyük ölçüde seçim kampanyaları, işçi hakları, 2023 Kahramanmaraş depremleri, Cumhuriyetin 101. yılı ve TKP’nin ideolojik söylemleri etrafında şekillendiği tespit edilmiştir. Parti, TikTok platformundaki paylaşımlarında sözlü konuşma, belgesel, animasyonlu bilgilendirme grafikleri ve haber formatlarını öne çıkarırken, içeriklerin çoğunlukla umut/teşvik edici bir duygusal ton taşıdığı görülmektedir. Bununla birlikte, TKP’nin TikTok kullanımında etkileşim dinamiklerinin (izlenme, beğeni, paylaşım ve yorum) platformun geniş kullanıcı kitlesine kıyasla sınırlı kaldığı saptanmıştır. Bulgular, TKP’nin TikTok içeriklerinde erişim ve etkileşimi artırmaya yönelik bazı stratejiler kullandığını, ancak içeriklerin algoritmik görünürlüğünü maksimize etmek açısından önemli eksiklikler bulunduğunu ortaya koymaktadır. Özellikle altyazı, çok dillilik, işaret dili, interaktif içerikler ve çeşitlendirilmiş duygusal ton kullanımı gibi unsurların eksikliği, platformun potansiyelinin tam anlamıyla değerlendirilmediğini tespit edilmiştir. TKP’nin TikTok stratejisini inceleyen bu çalışma, siyasi partilerin dijital medya kullanımının dönüşümüne dair önemli veriler sunmakta ve siyasi iletişim araştırmaları için yeni bir tartışma alanı açmaktadır.