TCG Çandarlı Sismik Araştırma Gemisinin 1974 Ege Karasuları ve Kıta Sahanlığı Krizindeki Etkinliği


Maden N., Topal C., Usluer H. B.

EGE STRATEJİK ARAŞTIRMALAR DERGİSİ, cilt.14, sa.1, ss.38-54, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Mavi vatan doktrininin tartışıldığı şu günlerde Ege Denizi Karasuları ve Kıta Sahanlığı konusu daha da önem kazanmıştır. 1970’li yıllarda tırmanan Yunanistan ile Türkiye arasındaki Ege Denizi karasuları ve kıta sahanlığı meselesi hala çözülebilmiş değildir. 1936 yılında karasularını 3 milden 6 mile tek taraflı olarak çıkarmış olan Yunanistan’a karşı Türkiye hiçbir tepki vermemiştir. Türkiye’nin karasularını 1964 yılında 6 mile çıkarmasına ise Yunanistan tepkisiz kalmamış Ege Denizi’ndeki adaları silahlandırmaya başlamıştır. Türkiye’nin de Yunanistan’ın Ege Denizi’ndeki adaları silahlandırmasına tepkisi büyük olmuştur. 1974 Kıbrıs Barış Harekâtının gerçekleştirilmesinden sonra Yunanistan karasularını 6 milden 12 mile çıkaracağını açıklayarak Ege Denizinde karasuları krizine sebep olmuştur. Türkiye, adaların silahlanmasına karşı ülke güvenliğini temin etmek için NATO ile ilişkisi olmayan bağımsız Ege Ordusunu kurmuştur. Ayrıca, Ege Denizi’nde 12 milin Yunanistan tarafından hayata geçirilmesi halinde bunu savaş nedeni (Casus Belli) sayacağını açık bir şekilde ifade etmiştir. Karasuları sorunu, iki ülkenin hava sahasında da sorun yaşanmasına sebep olmuş ve 1974 yılı itibariyle Ege Denizi üzerinde uçuşlar yasaklanmıştır. Ege Denizi üzerinde uçuşlara uygulanan bu yasak ancak 1980 tarihinde son bulmuştur. İki ülke arasında eskiye dayanan Ege Denizi ve Kıbrıs krizi halen tamamıyla çözülememiş bir sorun olarak beklemektedir.